	Gezi

Anasayfa

Gezi

06 Kasım 2015 Cuma 01:52

Yorum Yap

Arkadaşına Gönder

Yazdır

Orhan kural,salzburg,gezi,

SALZBURG, Mozart’ın Gölgesinde

Salzcah ve Saalach vadileri arasına, Tuna’nın bir kolu olan Salzach Nehrinin karşısında, Alplerin eteğinde bir çanak içinde kurulan tuz (beyaz altın) kenti Salzburg, başta Mozart’ın kimliği olmak üzere, barok kuleleri, kül rengi kalesi, kestane ağaçları, eğrelti otlarının keskin kokusu, her evin penceresinden sarkan rengarenk çiçekleri, alev alev sardunyaları, kısa pantolon altına uzun yün çoraplı garsonları, üstü kilitlerle dolu aşıklar köprüsü, perili masal şatoları ile milyonlarca gezgini her yıl kendine çekiyor.

1837 yılında “This Salzburg” adlı kitabında Kont Ferdinard Czernin “Tüm Salzburg Bir Sahnedir”, Çek besteci Antonin Dvorak ise Salzburg doğumlu Mozart için, “Mozart gün ışığının parıltısıdır.” demiş. Salzburg diğer yandan “rengi yeşil, sesi ise müzikli” tanımına uygun olarak “Dünyanın Sahnesi” olarak da adlandırılıyor.
Yıl 1860: Salzburg tren istasyonu açılmış.
Yıl 1890: Mönchsberg Tepesine asansör inşa ediliyor.
Yıl 1842: Mozart Heykeli tamamlanmış.
Yıl 1880: Mozart’ın doğduğu baba evi müze olarak ziyaretçilere kapısını açmış.
Yıl 1892: Salzburg Kalesine ulaşan füniküler hizmete girmiş.
Ayrıca Mirabell Sarayının Fransız stilindeki bahçesinde tanrı ve tanrıça heykelleri, şirin melek tasvirleri dev çeşmelerin arasında dolaşmak ayrı bir keyif. Altın varaklı ve mermer kaplı mükemmel bir akustiğe sahip bu sarayın tarihi konser salonu klasik konserlere ev sahipliği yapıyor. Mozart’ın birçok eserinin ilk dinletisi de yine Mirabell Sarayında gerçekleşmiştir.
Salzburg Kunstverein çağdaş sanat sergilerinin ve sanatçı atölyelerinin mekânı olarak ün kazanmıştır.
Getreidegasse Sokağının dokuz numaralı sarı boyalı beş katlı Mozart ailesine ait evde 27 Ocak 1756 tarihinde bugün bir müzik dâhisi olarak kabul edilen Mozart dünyaya gelmiş.
Bir dönem Mozartı istemeyen ve darıltan Salzburg’un dini yönetimi bugün para uğruna Mozart’ı o kadar sahiplenmiş ve Mozart ile Salzburg birbiri ile o kadar bütünleşmiş ki,
Mozart Salzburg Havalimanı, Mozart Konservatuarı, Mozart’ın baba evi, Mozart’ın kendi evi (Wohnhaus), Mozart çikolatası, Mozart magnetleri, Mozart heykelleri, Mozart tabakları, Mozart pastası, Mozart tişörtleri ve daha nice Mozart eşyası Salzburg’ta boy gösteriyor. Salzburg’ta içinde Mozart sözcüğü bulunmayan bir cümle bulmak zor.
Kısa Kısa Salzburg

Avusturya’da 700 bine yakın Türk bulunuyor. Ancak Avusturya çift vatandaşlığı kabul etmediği için bunların yarısı Avusturya vatandaşlığına geçmiş. Eğer bir okulda 10 aile dilekçe verirse çocuklar için Türkçe dersleri açılıyormuş. Ancak okul dışı saatlerde olduğu için gençler bu derslere pek rağbet etmiyormuş.
Salzburg’un 20 kilometre kadar dışında Unterberg Dağına teleferik ile çıkıp manzara eşliğinde çay içilebilir veya yine Salzburg’a 40 kilometre uzaklıktaki Hohenwerfen Kalesine ulaşabilirsiniz.
Ben kalmadım ama nehir kenarındaki Motel One’ni çalışkan Salzburg Başkonsolosumuz Gürsel Evren Bey önerdi. Hem odaların kalitesi, hem de kahvaltı dâhil, 50 Avro fiyatı, hem de konumu ile çok cazip imiş. İftar yemeği sonrası dernek bünyesinde başkonsolosumuzun katıldığı bir sohbet toplantısı gerçekleştirildi. Arap göçmenlerde burada misafir edildi.
Nehir kıyısındaki ünlü Stein otelinin çatısında şık tahta zeminli kahvede veya Thomas Mann, Marlene Dietrich ve Arthur Miller’i misafir etmiş, Salzach nehrinin doğu yakasında kristal şamdanlı, ceviz kaplı duvarlı The Cafe Bazaar’da has tereyağlı keyifli bir kahvaltı yapabilirsiniz. Böyle ünlü kafelerde fiyatlar Türkiye’de olduğu benzerlerinden pahalı değil.
Kentin diğer ünlü mekânı da Mozart’ın sık sık sütlü kahvesini yudumladığı katedrale yakın meydandaki Tomselli (1705). Papyonlu garsonlar size Sachertorte (kayısı marmelatlı, çikolatalı turta) ve apfelstrudel (elmalı turta) sunacaklardır. Bu garsonlar biri de Türk.
Julie Andrews’in başrolünü oynadığı ünlü Trapp ailesinin savaş anılarını anlatan; Nobel ödüllü Sound of Music (1965) Salzburg civarında çekilmiş. Vallahi dört saatlik “Sound of Music” özel turları yapılıyor. Fiyatı da çok yüksek. Yolda da bu ünlü müzikalin şarkılarını dinletiyorlarmış. Yani sinekten yağ çıkarıyorlar.
Salzburg eski şehir 1997 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dâhil edildi.
Salzburg’a her gelen kentin ünlü alışveriş sokağı Getreidegasse’de şöyle tembel tembel bir turlar ve mağazaların sarkan birbirinden ilginç demir isimliklerini fotoğraflarlar.
Redbull’un (ben hiç kullanmam) sahibi Salzburglu ünlü milyarder Dietrich Mateschitz, Salzburg Havaalanının karşısına “Hangar 7” olarak anılan ve çılgınlıklarını sergilediği ilginç bir müze kurmuş. (Girişi ücretsiz.) İçine gösteri uçaklarından uzay araçlarına çeşit çeşit helikopterler, rengârenk tuhaf sivri arabalar ve birçok Rebdull amblemli obje, ilginç bir mimari anlayış çerçevesinde bir araya getirilmiş. Ayrıca içine birbirinden farklı çok sayıda bar yerleştirilmiş.
Szena’nın hikâyesi bizim Beyoğlu’ndaki “Emek Sineması’na” benziyor. Belediye terk edilmiş tarihi sinema salonunu yıkmak isteyince entel ve sanatçılar tam 10 yıl direnmiş. Sonuçta 1993 yılında salon kurtulmuş. (Emek Sineması ise yıkıldı.) Şimdi gösteri merkezi olarak hizmet veriyor. Genç sanatçıların buluşma noktası. Ancak lokanta ve kahvesi öyle ucuz değil, onlar da kapitalist sisteme ayak uydurmuş.
Salzburg, Avusturya’nın nüfus olarak, Viyana, Graz ve Linz’den sonra dördüncü büyük şehri. Daha sonra ise Insburg geliyor.
Her yıl temmuz ayında ünlü Salzburg Festivali binlerce klasik müzik seveni kendisine çekmektedir. Çok yüksek fiyatlara rağmen konserlere yer bulmak oldukça zor.
Salzburg Kalesi (Hohensalzburg) tepeden tüm kenti hükmeder gibi süzer. Dünyanın en iyi korunmuş şatolarından biridir. IXX yüzyıldan beri faal bir füniküler ile kaleye rahatça ulaşmak mümkün.
Ayrıca VIII. yüzyıl tarihli Dom Katedrali’nin etrafı her an çok hareketlidir. Koca sarı bir dünyanın üzerindeki sarı çocuk (belki de bu çocuk küçük prens) Salzburg’un simgesidir. Meydandan çıkınca üstüne sevgililerin birçok kentte olduğu gibi kilitler taktığı âşıklar köprüsünden de geçmeniz gerekir.
12 Mart 1938’de Salzburg, Nazi Almanya’sına dâhil edildi. Alman birlikleri hemen şehre taşındı. Politik rakipler, Museviler, Romanlar ve eşcinseller tutuklanıp bilinmeze sürüldü. Sinagoglar yıkıldı. Başta ABD olmak üzere müttefiklerin kenti bombardımanı sırasında 7600 ev yıkıldı ve 550 kişi hayatını kaybetti. Ama Salzburg barok kimliğini hiç kaybetmedi.
Mozart Çikolatası 1890 yılında Mozart’ın 100. ölüm yıldönümü nedeniyle ünlü şef Norbert Fürst tarafından hazırlanmış, 1905 yılında bu çikolata Paris’te altın madalya kazanmış. İnce bir kat nugat, badem ezmesi ve bitter çikolata ile hazırlanıyor.