|
ALZHEİMER GELİYORUM DEMEZ
|
|
Yaşlılık, insan hayatında fiziksel ve ruhsal değişimlerin görüldüğü bir süreç. Tüm organ ve sistemlerde yaşlılığa bağlı fizyolojik fonksiyon kayıpları görülüyor.
|
Kronik hastalıklar ortaya çıkıyor, günlük ilaç kullanımı da artıyor. Yaşlı bireyin söz konusu değişimleri kabul etmesi ve bunlara uyum sağlaması bazı zorlukları beraberinde getirebiliyor. Sosyal hayattan kopuş başlıyor, duygu bozuklukları ortaya çıkıyor. Beyin de, yıpranmadan payını alıyor. Sağlıklı düşünemez, uygun tepkiler gösteremez, organlara hükmünü geçiremez hale gelebiliyor. Demans / Alzheimer tam da bu dönemi bekliyor.
ZORA DÜŞMEDEN
Alzheimer, zihnin işlevlerinin kaybetmesiyle ortaya çıkan hastalıklar içinde ilk sırada. Görülme sıklığı yaşla birlikte artıyor. 65 yaş üstü 100 kişiden 8'inde Alzheimer tespit ediliyor.
Bu nedenle yaşlılığın doğal sonucu olarak yaşanan unutkanlıkların Alzheimer’e işaret edip etmediği de en çok merak edilen hatta endişe edilen konular arasında. Acıbadem Ankara Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Esra Mıhçıoğlu yaşa bağlı unutkanlığın depresyon, vitamin eksikliği veya tiroit problemleri gibi farklı nedenleri olabileceğine işaret ediyor.
Her iki durumda yaşanabilecek belirtileri karşılaştırıyor;
BELLEK KAYBI
Alzheimer’ın en sık görülen belirtilerinden birini bellek kaybı ve özellikle de yeni öğrenilmiş bilginin unutulması. Hastanın önemli tarihleri veya olayları unuttuğu, aynı bilgiyi tekrar tekrar sorduğu gözleniyor. Giderek artan bir şekilde hatırlatıcı notlardan, elektronik cihazlardan veya aile bireylerinden yardım alma ihtiyacı duymaya başlıyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Kişi zaman zaman isimlerin veya randevuları unutsa da, daha sonra hatırlayabiliyor.
PLAN ZORLUĞU
Alzheimer’lı kişiler bir plan veya hesaplama yaparken becerilerinin değiştiğini fark edebiliyor. Bildikleri bir yemek tarifini uygulamakta veya aylık faturaları takip aşamasında sıkıntılar yaşayabiliyor. Konsantrasyonda zorluklar başlıyor. Meşgul olunan işlerde aksama ve tıkanıklık oluşuyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Gelirini giderini dengelemekte zorlanan yaşlıların zaman zaman hatalar yapabildikleri gözlense de, yaşam akışı çok fazla etkilenmiyor.
İŞLER EKSİK KALIYOR
Alzheimer’lı hastalar günlük görevlerini tamamlamakta zorlanıyor. Bazen tanıdık yerlere özel araçları ile ulaşmakta, bütçelerini yönetmekte veya en sevdikleri oyunların kurallarını dahi hatırlamakta sorun yaşayabiliyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Yaşlı bireyler, zaman zaman bir mikrodalga fırın veya televizyon ayarları gibi karmaşık işleri yapmak konusunda yardıma ihtiyaç duyabiliyor.
KAFA KARIŞIKLIĞI
Alzheimer hastaları tarihleri, mevsimleri ve zamanın akışını takip edemeyebiliyor. Hemen o sırada yaşanmıyorsa bir şeyi anlamakta sorun yaşayabiliyor. Nerede olduklarını veya bulundukları yere nasıl geldiklerini unutabiliyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Haftanın hangi gününde olduğu konusunda kafa karışıklığı yaşayabilen kişilerin sonradan durumu çözümleyebildikleri görülüyor.
HARFLER RENKLER KAYBOLURSA
Bazı kimselerde görsel problemler yaşanması Alzheimer hastalığının bir belirtisi olabiliyor. Okumada, mesafeyi muhakeme etmede, renk veya kontrastı tespit etmede zorlanabildikleri araç kullanmakta güçlük çektikleri gözleniyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Katarakta bağlı görme bozuklukları gibi daha çok fiziksel ve yaşlılığa bağlı görme ile problemler yaşanabiliyor.
DOĞRU KELİME HANGİSİ?
Alzheimer hastaları bir sohbeti takip etme veya katılmada sorun yaşıyor. Hastalar, bir sohbetin ortasında durabiliyor ve nasıl devam edecekleri konusunda tıkanıyor. Konuşma kendini tekrar eder hale geliyor. Kelimeler mücadele başlıyor. Doğru kelimeyi bulmakta zorluklar yaşanıyor. Nesneleri yanlış ifade etmek, problemin diğer bölümünü oluşturuyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Kişiler zaman zaman doğru kelimeyi bulmakta zorluklar yaşasa da, genel olarak herhangi bir sohbeti kolaylıkla yürütebiliyor.
EŞYALAR NEREDE?
Alzheimer hastalığı olan bir kişi nesneleri alışılmadık yerlere koyabiliyor, kaybedebiliyor ve nereye koyduğunu hatırlamıyor. Hatta bu kayıplar nedeniyle zaman zaman başkalarını hırsızlıkla suçlayabildikleri de gözleniyor. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte bu durum giderek sıklaşıyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Kişiler zaman zaman nesneleri yanlış yerleştirse de, sonrasında arayarak bulabiliyor.
KARAR ZORLUKLARI
Alzheimer hastaları muhakeme veya karar verme konuşunda değişiklikler yaşıyor. Örneğin, para ile uğraşırken yanlış kararlar verdikleri için telefondaki pazarlamacılara büyük paralar kaptırmak gibi sorunlarla karşılaşabiliyor. Muhakeme yeteneklerindeki kayıp nedeniyle giyim kuşam ve öz bakım konuları ile daha az zaman harcanıyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Zaman zaman, örneğin gereksiz bir ürünü satın almak gibi kötü kararlar verebiliyor. Ancak genel olarak daha güçlü bir muhakeme yeteneğine sahip oldukları görülüyor.
SOSYAL AKTİVİTEDEN KOPUŞ
Alzheimer hastaları, sevdikleri bir spor takımını takip etmekte veya sevdikleri bir hobiyi tamamlamak konusunda zorluk yaşıyor. Hobilerinden, sosyal aktivitelerinden, iş projelerinden veya kültürel etkinliklerden yavaş yavaş uzaklaşmak zorunda kalıyor. Hatta, yaşadıkları değişikliklerden dolayı sosyal yaşamın dışına çıkıyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Kişi takip konusunda sorun yaşamasa da, iş aile ve sosyal yükümlüklerden bıkkınlık duydukları için sorumluluk almaktan kaçınabiliyor.
ŞAŞKINLIK ŞÜPHECİLİK
Alzheimer hastalarının zaman içinde mizaç ve kişilikleri değişebiliyor. Şaşkın, şüpheci, depresif , kaygılı haller beliriyor. Evde, işte, arkadaş ortamı dışında, beklenmedik duygu inişleri ile görülüyor.
Tipik yaşa bağlı unutkanlıkta ise: Kişilerin işlerini halletmekte çok spesifik yöntemler geliştirdikleri ve bir rutin bozulduğunda asabileştiği gözlenebiliyor.
|