|
BAŞAKŞEHİR DEPREM HATTI
|
|
Bilim insanları İstanbul ili olası deprem kayıp tahmini raporu hazırladı. İBB katkısıyla ve Boğaziçi Üniversitesi akademik kadrolarının teknik çalışmalarıyla ana hatları oluşturulan raporun Başakşehir dosyasında çok önemli bilgiler paylaşıldı.
|
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı akademisyenlerinden;
Profesör Doktor Erdal Şafak,
Profesör Doktor Eser Çaktı,
Doçent Doktor Ufuk Hancılar,
Doktor öğretim üyesi Karin Şeşetyan ile
İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı Deprem Zemin İnceleme Müdürlüğü teknik kadroları işbirliği ile oluşturulan rapor değerli tespitleri ortaya çıkardı.
TAHMİNLER VE GERÇEKLER
Rapor, Mw=7.5 büyüklüğündeki deprem senaryosu düşünülerek hazırlandı. Başakşehir ilçesine ait deprem analizleri, kentsel üstyapı ve altyapı unsurları, risk analizleri tek tek değerlendirildi.
Başakşehir ilçesi baz alınarak, senaryo deprem etkisiyle meydana gelebilecek kuvvetli yer hareketi parametreleri, yer hızı spektral ivmeler, coğrafi özellikler irdelendi.
Muhtemel hasar alacak bina sayısı, hasar oranları, mekânsal dağılımlar, olası can kayıpları ve yaralı sayıları, yol kapanma analizleri, yol akış planları gibi unsurlar bilimsel olarak incelendi.
İLÇE ÖZELLİKLERİ
Başakşehir, İstanbul’un yeni bir ilçesidir.
2008 yılında Küçükçekmece, Esenler ve Büyükçekmece
ilçelerinden ayrılarak ilçe belediyesi statüsüne erişmiştir.
Kuzeyde Arnavutköy, kuzeydoğuda Sultangazi ve Eyüpsultan, doğuda Esenler, güneyde Bağcılar, Küçükçekmece ve Avcılar
ile batıda Esenyurt ilçeleriyle çevrilidir.
104.34 km2 yüz ölçümüne sahiptir.
İl merkezinden 30 km uzaklıktadır.
10 mahallesi bulunmaktadır.
TÜİK 2019 verilerine göre ilçenin nüfusu, 460.259’dur.
BİNA KATEGORİLERİ
Başakşehir bina envanteri derlenmesi için İBB’nin mekânsal altyapı verileri kullanılmıştır.
Bina verileri CBS tabanlı alan geometrisinde ve ITRF96TM30 koordinat formatındadır.
Bina verisinin öz nitelik tablosunda her bir bina için, ilçe
adı, mahalle adı, yapım yılı, kat sayısı, yapı türü gibi bilgiler yer almaktadır.
Kaçak yapılaşmadan dolayı veri yokluğu, geçmişte bina kayıtlarının bilgisayar tabanlı olarak tutulmamış olması ve mevcut verideki hata ve eksiklerden kaynaklı bina verisine ait yapım
yılı bilgisine erişmekte önemli bazı sıkıntılarla karşılaşılmıştır. Binaların yaşları, hangi deprem yönetmeliğine göre inşa edildiklerinin anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır.
BİNA YAŞLARI
Başakşehir ilçesinde;
Yüzde 3’lük bölümü teşkil eden 814 bina 1980 öncesinde,
Yüzde 53’lük bölümü teşkil eden 13.620 bina 1980-2000 aralığında,
Yüzde 44’lük bölümü teşkil eden 11.357 bina 2000 yılı sonrasında yapılmıştır.
BİNA KATLARI
Başakşehir ilçesinde;
1-4 kat arası 21.176 bina bulunmaktadır. (Yüzde 82)
5-8 kat arası 2.329 bina bulunmaktadır. (Yüzde 9)
9-19 kat arası 2.286 bina bulunmaktadır. (Yüzde 9)
BİNA YAPI MALZEMELERİ
Başakşehir ilçesinde;
19.940 bina betonarmedir. (Yüzde 57)
4.760 bina yığma malzemedir. (Yüzde 18.6)
1.466 bina tünel kalıp imalatıdır. (Yüzde 6)
64 bina prefabrik özelliktedir. (Yüzde 0.2)
36 bina çelik yapıdadır. (Yüzde 0.1)
25 bina ahşaptır. (Yüzde 0.1)
İLÇE ALTYAPISI
Depremler, sadece can kaybına, ya da bina, köprü gibi üst yapı hasarlarına neden olmaz. Şiddeti yoğun depremlerde, kentlerde ciddi öneme sahip, doğal gaz, içme suyu ve atık
su şebekeleri gibi altyapı hasarları da oluşur.
Başakşehir ilçesi yaşam standardının temel bileşenlerini olan
altyapı sistemlerinin olası bir İstanbul
depreminde nasıl davranış göstereceğini anlamak hayati değer taşımaktadır. İlçenin hasar görebilirlik analizi verileri raporun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
Başakşehir ilçesinde;
620.529 metre İSKİ içme suyu boru hattı
511.616 metre İGDAŞ Doğalgaz boru hattı
483.400 metre İSKİ atık su boru hattı bulunmaktadır.
NÜFUS
Olası 7.5 şiddetindeki büyük depremde Başakşehir’in gündüz ve gece nüfusu hareketliliği değerleri önem arz edecektir.
TÜİK 2019 verilerine göre, ilçe nüfusu 460.259’dur.
Bu nüfus, İOSB gibi kooperatif ve sanayinin olduğu bölgelerde gündüz bazında ciddi artış göstermekte, Masko gibi sitelerdeki ticari hareketliliğin de eklenmesiyle gündüz nüfusu 650-700 bin sınırına erişmektedir.
MAHALLE BAZINDA BİNA HASAR TAHMİNLERİ
7.5 şiddetli olası İstanbul depreminde Başakşehir ilçesinde yer alan mahallelerde muhtemel bina hasar sayıları şöyle olacaktır.
Altınşehir Mahallesi:
10 çok hasarlı
42 ağır hasarlı
199 orta hasarlı
374 hafif hasarlı
Bahçeşehir 1.Kısım:
5 çok ağır hasarlı
44 ağır hasarlı
278 orta hasarlı
549 hafif hasarlı
Bahçeşehir 2.Kısım:
11 çok ağır hasarlı
57 ağır hasarlı
377 orta hasarlı
738 hafif hasarlı
Başak Mahallesi:
1 çok ağır hasarlı
8 ağır hasarlı
66 orta hasarlı
225 hafif hasarlı
Başakşehir Mahallesi:
1 çok ağır hasarlı
3 ağır hasarlı
21 orta hasarlı
115 hafif hasarlı
Güvercintepe:
26 çok ağır hasarlı
115 ağır hasarlı
573 orta hasarlı
1173 hafif hasarlı
Kayabaşı Mahallesi:
4 çok ağır hasarlı
18 ağır hasarlı
91 orta hasarlı
261 hafif hasarlı
Şahintepe:
29 çok ağır hasarlı
128 ağır hasarlı
617 orta hasarlı
1197 hafif hasarlı
Ziya Gökalp:
27 çok ağır hasarlı
153 ağır hasarlı
787 orta hasarlı
1523 hafif hasarlı
Şamlar:
1 çok ağır hasarlı
7 ağır hasarlı
36 orta hasarlı
88 hafif hasarlı
TOPLAM:
115 çok ağır hasarlı
575 ağır hasarlı
2.977 orta hasarlı
6.243 hafif hasarlı
OLASI KAYIPLAR
7.5 muhtemel şiddetli bir İstanbul depreminde,
Başakşehir ilçesinde;
71 can kaybı yaşanacağı,
45 ağır yaralı olacağı,
287 kişinin hastanede tedavi göreceği,
670 kişinin ise hafif yaralı olarak tedavi alacağı öngörülüyor.
Mahalle bazında en fazla can kaybının Güvercintepe (21) ve Bahçeşehir 2.Kısım (16) mahallelerinde görüleceği tahmin ediliyor.
Deprem sonrası ilçe genelinde 13.397 yurttaşın geçici barınma ihtiyacı hissedeceği düşünülüyor.
SONUÇ:
İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi kapsamında üretilen, Başakşehir ilçesi mahalle bazlı olarak yeniden derlenen ve ilçeye yönelik öznel analizlerle desteklenen rapor sonucunda;
Mw=7.5 büyüklüğündeki senaryo depreminde, Başakşehir’deki binaların ortalama %62’sinin hasar görmeyeceği tahmin edilmektedir.
Binaların ortalama %24’ünün hafif,
%11,5’inin orta,
%2’sinin ağır ve
%0,5’inin de çok ağır hasar görmesi beklenmektedir.
Başakşehir’de, analiz edilen toplam bina sayısı 25.791’dir.
Ağır ve çok ağır hasarlı binaların aldıkları deprem hasarının, onarılamayacak boyutta olabileceği ve bu hasar seviyelerindeki
binaların yıkılıp tekrar yapılması gereğinin ortaya çıkacağı öngörülmektedir.
Öte yandan, orta hasarlı binaların da onarım yerine yıkılıp yeniden inşası çoğunlukla daha uygundur.
Senaryo depreminde, Başakşehir’deki binaların ortalama %14’ünün (yaklaşık 3.667 bina) orta ve üstü seviyede hasar göreceği tahmin edilmektedir.
Yaklaşık 22.124 binanın ise, hasarsız veya hafif hasarlı olması beklenmektedir.
7.5 muhtemel şiddetli bir İstanbul depreminde, gece depremi senaryosu dahilinde, Başakşehir ilçesinde;
71 can kaybı yaşanacağı,
45 ağır yaralı olacağı,
287 kişinin hastanede tedavi göreceği,
670 kişinin ise hafif yaralı olarak tedavi alacağı öngörülüyor.
Mahalle bazında en fazla can kaybının Güvercintepe (21) ve Bahçeşehir 2.Kısım (16) mahallelerinde görüleceği tahmin ediliyor.
Deprem sonrası ilçe genelinde 13.397 yurttaşın geçici barınma ihtiyacı hissedeceği düşünülüyor.
|