|
ÇİN MODELİ TÜRKİYE GERÇEKLERİ
|
|
CHP Parti Meclisi üyesi ve İstanbul 3.Bölge milletvekili Özgür Karabat, Akp iktidarının yeni ekonomik proje olarak sarıldığı Çin modelini değerlendirdi.
|
İYİ ANALİZ EDİLMELİ
AKP sıkıştıkça, sonunun geldiğini gördükçe, 90 dakikası bitmiş maçı uzatırcasına hayali projelere sarılıyor.
İcraat konusunda vatandaşa sefalet, yandaşa da rant yaratmaktan öteye gidemeyen kararlar ve hayali projelerle sürekli önümüze çıkıyor. Topluma sunulan çeşitli Anayasa vaatlerine, demokratik reformlara ve ekonomi modellerine alıştık.
Şimdi de Çin modeli girdi hayatımıza.
Buraya bir not düşmekte fayda var.
Çin sözü, dikkate alınması gereken bir konu.
Her ne kadar AKP bunu olmayacak bir hayal olarak pazarlamaya çalışsa da, Çin’in geçmişten bugüne gelişimini iyi analiz etmek gerekiyor.
BİR HİKAYE UYDURMAK
Şunu çok net bir şekilde söylemek gerekiyor;
Akp, enflasyon ve döviz kurlarındaki artışı durduramıyor.
Çin hikâyesini uydurarak sorumluluktan kaçmaya çalışıyor.
Ucuz iş gücü ve değersiz TL ile ekonomik model geliştirilemez.
Çin sadece bu parametreler üzerinde yükselmiş bir ülke değil. Hikâye burada başlıyor zaten...
DÜNYAYLA REKABET
Düşük ücretlerle, ucuz iş gücü ile dünya pazarlarında rekabeti sağlamak mümkün değildir.
Ucuz iş gücü ile iş çözülseydi, büyük şirketler üretim için Afrika’yı çoktan talan etmişti. Ama aranan kan hiç de öyle değil.
Çin uzun süreden bu yana ucuz iş gücünden katma değeri yüksek sanayi ürünleri üreten bir merkez haline gelmiş durumda. Teknolojide, e-ticarette ve yazılımda söz sahibi bir ülke.
Hatta bu alanlardaki hızlı gelişimi nedeniyle ABD, Çin’e ticaret savaşı açtı. Planlama ve ayağı yere sağlam basan projeleri vardı Çin’in. Mao’dan bu yana kontrollü bir ekonomi yönetiminin yanı sıra eğitime, tarıma ve enerjiye büyük önem verdiler.
Şurası kabul; Çin uzun yıllar boyunca ucuz emeğinin avantajını kullandı. Ama sadece ucuz iş gücü üzerinde yükselen bir ülke olmadı. Geçen 40-50 yılda küresel dev diye tabir ettiğimiz Microsoft, Apple, Intel gibi şirketlerin Çin’e yatırım yapmasını sağladı. Bunların sayesinde Huawei, Lenovo, ZTE gibi kendi markalarını yarattı.
Ali baba gibi bir küresel perakende devi hayatımıza girdi.
Çin şimdi Mars’a gidiyor, kendi arabasına, uçağına biniyor.
ÇİN VE BANKACILIK
Çin’de en büyük 4 ticari banka devlete ait.
Yine 20 en büyük şirketin de 19’u devlet şirketi.
Çin dolarizasyona asla izin vermedi.
Ülkeye giren ve çıkan dövizi mutlaka kontrol etti.
Bizim gibi bankacılık sektörünün yarısından fazlasını yabancılara satmadı. Yap-işlet-devret garabetleri ile geleceğini döviz üzerinden ipotek etmedi.
Dünya açısından planlı ve kontrollü ekonomi artık bir gerçeklik. Sınırsız neoliberal politikalar toplumlara bir katkı sağlayamıyor ve artık bu durum fazlasıyla sorgulanıyor.
Bunun en büyük yansımasını Çin-ABD arasındaki ticaret savaşlarında görüyoruz.
DOĞRU YOL NE?
Çin’in sıçrama yaptığı 80’li ve 90’lı yıllarda dünya genelinde işçi hakları ve çevre konusundaki hassasiyet günümüzdeki kadar değildi. Şimdi Türkiye bu yola girerse karşımızda büyük bir duvar olacak. Ucuz iş gücü deyince aklımıza en başta tekstil sektörü geliyor. İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, 18 Kasım 2021’de bir gazeteye verdiği mülakatta söyledikleri önemli.
Özellikle hammadde fiyatlarındaki artışların maliyetleri doğrudan etkilediğini anlatan Gültepe, dolar kurundaki artıştan çok hammadde fiyatlarını takip ettiklerini söyledi.
Kurun sürekli yükselmesinden memnuniyet duymadıklarını belirten Gültepe, “Kurda öngörülebilir, kontrol edilebilir, en az enflasyonun üzerinde bir artış bekliyoruz. Fazlasını istemeyiz. Rekabet edebileceğimiz kur olduktan sonra daha üstünü istemiyoruz, ülke ekonomisine de faydası yok” dedi.
İTHALATA BAĞIMLILIK
Ülke olarak ithalata bağımlıyız.
Ara malı ve hammadde ithalatımız olmasa, ne üretim ne de ihracat yaparız. 2021 Ekim ayında toplam ithalatta ara mallarının payı yüzde 79.4, sermaye mallarının payı yüzde 12 ve tüketim mallarının payı yüzde 8.6 oldu.
Bu yılın ilk 10 ayında ise ara mallarının payı yüzde 76.9, sermaye mallarının payı yüzde 13.4 ve tüketim mallarının payı yüzde 9.5 seviyesinde.
Böyle mi Çin olacaksınız? Bırakın hikâyeyi...
Yine sanayicime sözü bırakarak yazımızı bitirelim.
Onlar, Çin modelinin olmayacağını çok net bir şekilde zaten ortaya koyuyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) İhracat 2021 Raporu’nda Türkiye’nin zayıf yönleri tek tek anlatılıyor.
Bu raporda açık bir şekilde, “Kritik girdilerde yurtdışına bağımlı olunması, birçok girdide Çin ve Asya ülkelerine bağımlılık” vurgulanıyor.
AKP, bitmiş bir hikâyedir.
Vatandaşımızı sefalete, hayat pahalılığına sürükleyerek kendi siyasi hayatında bir final yapmıştır.
Türkiye’nin ihtiyacı olan daha fazla demokrasi, hukukun üstünlüğü, bilimsel eğitim, fırsat eşitliği, kamuda şeffaflıktır.
İşte o zaman bir refah seviyesi yüksek bir ülke haline geliriz.
|