DEĞİŞİKLİK NEYİ KAPSIYOR?

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 27/01/2023 tarihinde TBMM’ye sunulmuş bulunmaktadır.

Teklif ile amaçlanan kamuya olan vadesi geçmiş borçların yeniden yapılandırılarak ödenmesi, dava konusu olmuş ihtilafların kanunun kapsamına alınarak geçmiş yıllarda beyanda bulunan mükellefleri matrah ve vergi artırımı yoluyla olası risklerin ortadan kaldırılması, yanlış olan işletme kayıtlarının düzeltilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesini sağlayan birçok düzenleme söz konusu.

KAÇ KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR?

Yapılan açıklamalara bakılırsa yapılandırma kapsamına 14 milyon kişi ile ilgili toplam 361.8 milyar liralık kamuya ait alacak girecek.

2 bin liranın altında borçların ise tamamen silinmesi hedefleniyor.

Böylece tüm vergiler, vergi cezaları, trafik cezaları, askerlik, nüfus para cezaları, köprü ve otoyol kaçış düzenlemeleri, adli para cezaları, üst kurullarca verilen idari para cezaları, tüm idari para cezaları, öğrenim kredisi borçları, ecri misiller, kaynak kullanımı destekleme prim borçları gibi tüm borçlar gibi birçok kamu alacağı yapılandırma kapsamına girmiş olacak.

Yine mükelleflerin SGK’ya olan prim borçları, gümrük müdürlüklerine olan borçları ile idari para cezaları, gecikme zamları gibi diğer birçok kamuya ait alacak da yapılandırma kapsamına alınmış bulunmaktadır.

SON MÜRACAAT TARİHİ NEDİR?

31/12/2022 tarihine kadar olan tüm kamu alacakları yapılandırma kapsamına giriyor. Yapılandırılan borçlar ise isteğe bağlı olarak en fazla 48 taksit halinde ödenebilecek. Yapılandırma için müracaatların son tarihi ise 30.04.2023 tarihi olarak belirlenmiş.

Ödemeler peşin veya taksitli seçeneklere göre 31.05.2023 te başlayacak.

Borçlar için peşin ödeme durumunda fazladan indirimler öngörülüyor.

MATRAH ARTIŞI HANGİ YILLAR İÇİN?

2018,2019,2020 ve 2021 yılları için matrah artışı ve vergi artırımı var.

İsteyen mükellefler vermiş oldukları yıllık beyannamelerindeki matrahlarını, 30 Nisan 2023 tarihine kadar başvurup, 2018 için yüzde 35, 2019 için yüzde 30, 2020 için yüzde 25, 2021 için yüzde 20 oranından az olmamak üzere artırabilirler.

Kanun kapsamında artırılan bu matrahlar için yüzde 20 oranında vergi tahakkuk ettirilecektir.

Bu konuda bir ayrım söz konusu.

Mükelleflerin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergileri de zamanında ödemiş olmaları şartıyla artırılan matrahlar yüzde 20 yerine yüzde 15 oranında vergilendirilecektir.

İsteyen KDV mükellefleri için ise vergi artırımı söz konusudur.

Şöyle ki; mükellefler beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2018 yılı için yüzde 3.5, 2019 yılı için yüzde 3, 2020 yılı için yüzde 2,5 ve 2021 yılı için yüzde 2’den az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini vergi artırımı olarak beyan ederler.

Teklifin yasalaşması durumunda, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrahlarını artırarak vadesinde ödemeleri halinde, artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacak.

DEVAM EDEN VERGİ İNCELEMELERİ

NE OLACAK?

Bu kanunun yayımı tarihinden önce başlamış olan vergi incelemeleri ile her türlü takdir işlemleri, matrah ve vergi artırımına engel teşkil etmez.

Ancak artırımda bulunan mükellefler hakkında başlayan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin kanunun yürürlük tarihini izleyen yedi iş günü içinde sonuçlandırılamaması durumunda vergi incelenmesine devam edilemez.

2022 YILI MATRAH ARTIŞINA GİRİYOR MU?

Matrah ve vergi artırımı 2018, 2019, 2020 ve 2021 yılları için öngörülmüş bulunmaktadır. Mevcut durumda 2022 yılı matrah artırımı kapsamına alınmamakla beraber genel beklenti 2022 yılına ait beyannamelerin öne alınarak 2022 yılının da mecliste verilecek bir önergeyle matrah artırımına dâhil edilebileceği şeklindedir.

VERGİ AFFININ SAKINCALI TARAFLARI

Bilindiği gibi günümüze kadar birçok cumhuriyet hükümeti onlarca kez şimdikine benzer vergi düzenlemesi yapmak suretiyle bazı düzenlemelere başvurmuşlardır. Ortalamaya bakılırsa neredeyse 2-3 yılda bir bu tür yasal düzenlemelere başvurulduğu görülmektedir.

Yine kimi düzenlemeler son derece dar bir alanı kapsarken, bazılarının da matrah ve vergi artırımını öngörerek daha geniş bir mükellef kitlesini kapsadığı görülmektedir.

Ancak nedeni ne olursa olsun bu tür yasal düzenlemelerin hemen hepsi zamanında vergisini ödeyen mükellefler tarafından olumlu karşılanmamakta ve tepki görmektedir.

Yine kamunun vergi inceleme ve denetleme hakkı giderek erozyona uğramakta ve ortadan kalkmaktadır.

Maddi ve manevi emek harcanarak meslek mensupları ve mükellefler tarafından kayıt altına alınan defter ve belgenin neredeyse önemsiz duruma gelmesinin birçok olumsuz sonuç doğuracağı bir gerçektir.