Tarih, günde değil, dünde iz bırakır.
Bazı olaylar bizleri, büyük devinimlere, toplu değişimlere, gelişmelere ve farkındalıklara yönlendirir.
Zamanın akışını değiştiren 3 büyük olay, dünya tarihine farklı açılardan bakmaya, değişik düşüncelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Bunlardan ilki Fransız İhtilali’dir.
Önce Fransa’da, sonra Avrupa’da dalgalar yaratmış, milliyetçilik duygularının baskısıyla sosyal, fikri ve ekonomik değer değişimlerine sebep yaratmıştır.
İkinci devinim ise, İngiltere’deki sanayi devrimidir. Tarım ve avcılıkta insan gücünden, insan ve makine gücüne geçiş yapılmıştır.
İşçi hakları yeniden tariflenmiş, burjuva-köylü sınıfından, zengin-fakir sınıfına geçiş yaşanmıştır.
Üçüncü devinim ise emperyalizme, sömürgeye karşı mazlumların baş kaldırmasıdır.
Sanayi devrimi ile gelişen ülkelerin gelişmemiş ülkelerin topraklarını ekonomik ve siyasal egemenlik altına aldı.
İstila etti, sömürdü.
Güçsüz ülkeler, güçlü ülkeler karşısında duramadı.
O dönemde Albay Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı’ndaydı.
Emperyalizme kafa tutuyor, bağımsızlığı savunuyordu.
Cesaret, esarete galip geliyordu.
TARİH ANLATIR
Önce 24 Nisan 1915’e gitmekte yarar var.
Ermenistan’ın ilk başkanı Taşnaksutyun.
Partisinin tarihteki yeri çok fazla.
1800’lü yılların başında Sırplar, Hırvatlar, Yunanlılar, Bulgarlar, Rumlar, Ermeniler Osmanlı’ya karşı kışkırtılmaya başlandı.
Emperyalistler, Trablusgarp, I. ve II. Balkan Harbi, I. Dünya Savaşı süreçlerinde etnik grupları ayaklandırdı.
Taşnakizmin kurucusu Artsruni 1880-1890 yıllarında doğu sorununu ortaya çıkardı.
O güne kadar kız alıp verilen, birbiriyle içiçe geçmiş iki halk, düşmanlaştırıldı.
ÇOK YÖNLÜ PLANLAR
Rusya zaten sıcak denizlere inmek istiyordu. İngiltere ve Fransa fırsat peşindeydi.
Gözyaşı ile bezenen diplomatik hareketler, ayaklanmalara yol açtı.
Peşinden kanlı olaylar geldi.
26 militan Osmanlı Bankası’nı bastı.
150 kişi rehin alındı.
4 işgalci öldürüldü.
Samatya’daki askeri barakalar bombalandı.
Saldırıların sorumluları Fransız gemisi ile Marsilya’ya götürülüp; tutuklandı.
Bir süre sonra Türkiye’ye tekrar getirildiler. Birinci Dünya Savaşı döneminde, Taşnaksutyun Partisi Osmanlı Devleti’nin karşısında yer aldı.
Taşnakların ve Hınçakların etkisinde kalan Ermeniler 1915 yılında Sevk ve İsyan Kanunu çıkarılmasına ön ayak oldu.
Aynı dönemde Çanakkale Savaşı devam ediyordu.
GURURLA
Osmanlı Devleti II. Viyana Kuşatması’ndan sonra sürekli toprak kaybetmeye başladı.
II. Abdülhamit döneminde, elindeki topraklarının üçte ikisini yitirdi.
İşte öyle bir dönemde, kişilerin ayrışmayıp; birleştirildiği, dil, mezhep, etnik köken ayrımı yapmaksızın; bugüne kadar beraber yaşayan halkın, bugünden sonra da beraber yaşaması için yakılan ilk çoban ateşi idi; 23 Nisan.
Çanakkale’deki uyanışın sonrasında, Samsun’da, Havza’da, Amasya, Sivas’da, Erzurum’da bölgesel olarak halka hitap edildiği, bu bölgelerde yaşayan tüm vatanseverlerin aynı amaç için bir araya geldiği yerdir; Ankara…
Bir olmanın, birlik olmanın, dirlik olmanın, ayrışmamanın; kısaca devlet olmanın ilk adımıdır; Ankara!
Büyük Millet Meclisi’ni kurulduğu ve başkent edildiği gündür;
23 Nisan 1920.
Atatürk’ün dediği gibi ‘Uyuyan milletler ya ölür, ya da köle olarak uyanır.’
Fiili olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Osmanlı Devleti’nin sona erişi ve egemenliğin kayıtsız şartsız millete verildiği gündür;
23 Nisan.
Kutlu olsun!